TLTR; unikamy zimnego oświetlenia przed snem. w ciągu dnia będzie ok. do pracy najlepsza będzie zimna dioda LED, do sypialni halogen.
Ostatnio słuchałem trochę o świetle niebieskim i rytmie dobowym. Impulsem był podcast Roberta Gryna (chyba 15 odcinek z Sebastianem Klichowskim, który produkuje takie okulary w PL [3]). Ale już wcześniej o tym słuchałem wielokrotnie. Można kupić fajne okulary, które to będą blokować (ale nie nawykłem do noszenia okularów). Można też w telefonie i Windows 10 odpalić o określonej porze, aby inaczej wyświetlał kolory tuż przed naszą porą spania. Ale co z oświetleniem, które w nocy włączone jest non-stop? Poza tym światło działa także na skórę (i przez nią – badania wskazują, że wpływa na łagodnie objawów u ludzi z problemami z tarczycą [linka do źródła zgubiłem]).
…od początku. O co chodzi ze światłem niebieskim? Światło białe, jak uczono nas w podstawówce, składa się z wielu barw. I barwa niebieska dominuje w środku dnia. Nad ranem i w nocy już nie, a ekrany i oświetlenie energooszczędne emituje dużo niebieskiego światła.
Generalnie, naukowcy doszli do wniosku, że powinniśmy się doświetlać w naturalnym słońcu. A jak nie doświetlać to chociaż witaminę D suplementować w zimie – twierdzą lekarze (na odporność i odrobinę łagodniejsze przechodzenie kowida też podobno niezła, ale chyba naukowcy jeszcze nie mają 100% pewności). Z drugiej strony w nadmiar słońca też szkodzi. Więc pewnie wszystko z umiarem – spacer w zimie, podczas home office na pewno nie zaszkodzi, o ile nie wpadniemy pod przejeżdżające auto.
Co ma do tego światło niebieskie? Jest go najwięcej w środku dnia. A wieczorem mniej. Hamuje produkcje melatonimy, który to hormon poprawia jakość naszego snu i regeneracji podczas niego. To rozwala rytm dobowy i pogarsza procesy regeneracyjne organizmu.
To że światło ciepłe jest lepsze do relaksu a zimne do pracy wiadomo od dawna. To właśnie w zimnym jest więcej składowej niebieskiego światła. A w ciepłej mało. Stąd lepiej się czujemy w świetle zwykłej żarówki, ale lepiej nam się pracuje w biurze przy lampie jarzeniowej.
Ale przecież w nowoczesnych oprawach LED można regulować temperaturę barwową, wiec teoretycznie możemy mieć coś co jest dużo bardziej efektywne energetycznie niż żarówka a nadal nie eksponować się na nadmiar światła niebieskiego w nocy. …..niby tak, ale nie do końca. pulsowanie światła ma znaczenia. Źródła LED zazwyczaj są sterowane prądem z zasilacza, raz nie dając prądu a raz dając (tzw. PWM). Robią to na tyle szybko, że nie widzimy tego efektu …ale badania wskazują na to że organizm reaguje na to.
Szybka lektura Internetu, konsultacja z kolegą z dawnej pracy, który w tym się specjalizuje i prowadzi badania (Krzysiek Tomczuk z Instytutu Elektrotechniki w Warszawie) i wychodzi na to, że najfajniej by było do pracy używać zimnego LED (czyli koło 6500K, z pulsującym strumieniem świetlnym). Wieczorem i w sypialni lepiej sprawdzi ciepłe światło (3000K), ze stałym strumieniem świetlnym (czyli np. zwykła żarówka albo halogen). Więcej w [1]. Co jeśli mamy jedną oprawę tylko albo zależy nam na energooszczędności? W wolnej chwili kupię i pobawię się żarówką LED która pozwala na regulację natężenia oświetlenia i temperatury barwowej za pośrednictwem sterownika. Powiążę to z inteligentnym domem. W tzw. wolnej chwili (! 😉 ) stworzę na ten temat post (jak tylko się tym zajmę!).
Dla zainteresowanych:
[1] badania dot. wpływu pulsowania światła: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0028384317302578?via%3Dihub
[2] pomiary wskazujące, że LED o ciepłej barwie nie są aż takie złe jeśli chodzi o emisję światłą niebieskiego, a ściemnianie nie bardzo ma na to wpływ: http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-daeabe07-45b5-43a1-825c-8e09ef2a2c45
[3] okulary których nie kupiłem, ale producent twierdzi ze dobre: https://eyeshield.pl/
[4] też was wkurzają i oślepiają światła LED w reflektorach? to nie dość że są niebezpieczne to jeszcze niezdrowe: https://www.dailymail.co.uk/health/article-7032303/LED-lights-irreversibly-damage-eyes-French-health-authority-warns.html
[5] http://www.pl.euhou.net/index.php/wiczenia-mainmenu-13/mierzymy-otaczajcy-nas-wiat-mainmenu-139/140-rne-rdla-wiata-maj-rne-widma
[6] źródło obrazka: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Prism_rainbow_schema.png